الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّـهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَیٰ جُنُوبِهِمْ + کیفیت نماز شب
الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّـهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَیٰ جُنُوبِهِمْ ...
ترجمه : همانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابیده‌اند، یاد می‌کنند ...
سوره ی آل عمران - آیه ی 191
--------------------------------------------------
کیفیت نماز شب (نوع اول)
نماز شب یازده رکعت است: چهار تا دو رکعت (مثل نماز صبح) به نیت نماز شب و یک
نماز دو رکعت به نیت نماز شَفْعْ و یک نماز یک رکعتی به نیت نماز وَتْر
نیت: دو رکعت نماز شب می‌خوانم قُربة اِلی الله
- در رکعت اول: یک بار سوره حمد + یک بار سوره قول هو الله احد + رکوع +
سجده
- در رکعت دوم: یک بار سوره حمد + یک بار سوره قول هو الله احد + قنوت +
رکوع + سجده + تشهد + سلام.
(نماز شبی که در قست بالا آمده است را چهار بار تکرار کنید که جمعاً هشت رکعت نماز
شب می‌شود).
نیت: دو رکعت نماز شَفْعْ می‌خوانم قُربة اِلی الله
- در رکعت اول: یک بار سوره حمد + یک بار سوره قول هو الله احد + یک بار
سوره قول اعوذ برب الناس + رکوع + سجده.
- در رکعت دوم: یک بار سوره حمد + یک بار سوره قول هو الله احد + یک بار
سوره قول اعوذ برب الفلق + قنوت + رکوع + سجده + تشهد + سلام.
نیت: یک رکعت نماز وَتْر می‌خوانم قُربة اِلی الله
- در رکعت اول: یک بار سوره حمد + سه بار سوره قول هو الله احد + یک بار
سوره قول اعوذ برب الفلق + یک بار سوره قول اعوذ به رب الناس
- در قنوت: خواندن کامل قنوت + در حالیکه دستهایتان در حالت قنوت است، (با
انگشتان دست راست یا با تسبیح) چهل بار بگویید ( اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنینَ
وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمینَ وَ اَلْمُسلِماتْ ) «خدایا ببخش جمیع مؤمنین مرد
و مؤمنین زن را». و بعد از آن هفتاد بار بگویید ( اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبی وَ
اَتُوبُ اِلَیه) «آمرزش می‌طلبم از خدایی که پروردگارم است و بسویش باز می‌گردم».
سپس هفت بار بگویید (هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ اَلْنار) «این است مقام کسی
که از آتش قیامت به تو پناه می‌برد». سپس سیصد مرتبه بگویید ( اَلْعَفو ) «ببخش».
+ و سپس یک بار بگویید ( رَبّ اغْفِرْلى وَ ارْحَمْنى وَ تُبْ عَلىََّ اِنَّکَ
اَنْتَ التّوابُ اَلْغَفُورُ الرّحیم ) «پروردگارا ببخش مرا و رحم کن به من و توبه
مرا بپذیر به راستی که تو، توبه پذیرنده، بخشنده و مهربانی». + رکوع + سجد + تشهد
+ سلام + (پایان نماز) + تسبیحات فاطمة زهرا (س)
(تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها): (34 مرتبه، الله اکبر، 33 مرتبه،
الحمد لله و 33 مرتبه، سبحان الله)
در حدیثی آمده: خواندن تسبیحات فاطمه زهرا (سلام الله علیها) از هزار رکعت نماز مستحب، نزد خداوند بهتر است).
دانلود کنید: آموزش نماز شب: 
کیفیّت نماز شب به صورت مفصّل
چون از خواب برخاستید، سجده کنید براى خداوند تعالى و نیکو است در این حال یا در
حال برداشتن سر از سجده بگوید:
(اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى اَحْیانى بَعْدَ ما اَماتَنى وَ اِلَیْهِ النُّشُورُ
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى رَدَّ عَلَىَّ رُوحى لاَِحْمَدَهُ وَ اَعْبُدَهُ).
و چون برخاستید و ایستاید بگویید:
(اَللّهُمَّ اَعِنّى عَلى هَوْلِ الْمُطَلَّعِ وَ وَسِّعُ عَلَىَّ الْمَضْجَعَ
وَارْزُقْنى خَیْرَ ما بَعْدَ الْمُوتِ).
و چون صداى خروس شنیدید بگوید:
(سُبُّوْحٌ قُدُّوْسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوْحِ سَبَقَتْ رَحْمَتُکَ
غَضَبَکَ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ عَمِلْتُ سُوَّْءً وَ ظَلَمْتُ نَفْسى فَاغْفِرْلى
اِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ فَتُبْ عَلَىَّ اِنَّکَ اَنْتَ
التَّوّابُ الرَّحیمُ).
و چون نگاه کنید به اطراف آسمان بخوانید:
(اَللّهُمَّ اِنَّهُ لا یُوارى مِنْکَ لَیْلٌ ساجٍ وَ لا سَماَّءٌ ذاتُ اَبْراجٍ
وَ لا اَرْضٌ ذاتُ مِهادٍ وَلا ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ وَلا بَحْرٌ
لُجِّىُّ تُدْلِجُ بَیْنَ یَدَىِ الْمُدْلِجِ مِنْ خَلْقِکَ تُدْلِجُ الرَّحْمَةَ
عَلى مَنْ تَشاءُ مِنْ خَلْقِکَ تَعْلَمُ خائِنَةَ الاْ عْیُنِ وَ ما تُخْفِى
الصُّدُوْرُ غارَتِ النُّجُوْمُ وَ نامَتِ الْعُیُونُ وَ اَنْتَ الْحَىُّ
الْقَیُّومُ لاتَاْخُذُکَ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ سُبْحانَ اللّهِ رَبِّ الْعالَمینَ
وَ اِلهِ الْمُرْسَلینَ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ).
پس بخواند پنج آیه آل عمران:
(اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَ الاَْرضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ
لاََّیاتٍ لاُِولِى الاَْلْبابِ الَّذینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً
و َعَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فى خَلِقِ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ رَبَنّا
ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النّارِ رَبَّنا اِنَّکَ مَنْ
تُدْخِلِ النّارَ فَقَدْ اَخْزَیْتُهُ وَ ما لِلظّالِمینَ مِنْ اَنْصارٍ رَبَّنا
اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادى لِلاْیمانِ اَنْ امِنُوْا بِرَبِّکُمْ فَامَنّا
رَبَنّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَکَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ
الاَْبْرارِ رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِکَ وَ لاتُخْزِنا یَوْمَ
الْقِیامَةِ اِنَّکَ لاتُخْلِفُ الْمیعادَ).
دندانهایتان را مسواک بزنید، و بعد از آن وضو بگیرید و خود را خوشبو سازید، پس
برخیزد به نماز شب.
ابتدا شروع مى‌کنید به هشت رکعت نماز شب و بعد از هر دو رکعت، سلام مى‌دهید، و
خوبست که در دو رکعت اوّل بعد از حمد سى مرتبه توحید بخواند، (که در دو رکعت
مجموعاً شصت مرتبه توحید خوانده شود) از اثرات ثواب آن این است که: تا منصرف شود
از نماز نبوده باشد میان او و خداى عزّوجلّ هیچ گناهى.
و یا آنکه در رکعت اوّل آن توحید و در رکعت دوّم (قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ)
را بخواند.
در شش رکعت دیگر حمد و هر سوره که خواهد بخواند و کافى است حمد و (قُلْ هُوَ اللّه
اَحَدْ) در هر رکعتى.
و چنانکه سنّت است قنوت در نمازهاى واجبى، در هر رکعت دوّمى از نافله‌ها نیز سنّت
است.
و کافى است در قنوت سه بار (سُبْحانَ اللّهِ) گفتن.
و یا آنکه گفته شود: (اَللّهُمَّ اغْفِرْلَنا وَ ارْحَمْنا وَ عافِنا وَاعْفُ
عَنّا فِى الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَى ءٍ قَدیرٌ).
و یا آنکه بگوید: (رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ اِنَّکَ
اَنْتَ الاَْعَزُّ الاَْجَلُّ الاَْکْرَمْ).
و روایت شده که حضرت امام موسى (ع) چون شب در محراب عبادت مى‌ایستاد مى‌خواند:
(اَللّهُمَّ اِنَّکَ خَلَفْتَنى سَوِیّاً ...) و این دعاء پنجاهم صحیفه کامله است.
و چون فارغ شود از هشت رکعت نماز شب پس بجا بیاورد دو رکعت نماز شفع و یک رکعت
نماز وتر.
و مى‌خواند در این سه رکعت بعد از حمد (قُلْ هُوَ اللّه اَحَدْ) تا بمنزله آن باشد
که یک ختم قرآن کرده باشد، زیرا که سوره توحید ثلث قرآن است، و یا آنکه بخواند در
نماز شَفْع در رکعت اوّل حمد و (قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ) و در رکعت دوّم حمد
و (قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقْ).
و چون از نماز شَفْع فارغ شد مستحب است آنکه بخواند: (اِلهى تَعَرَّضَ لَکَ فى
هذَا اللَّیْلِ الْمُتَعَرِّضُوْنَ ...) و این دعائى است که در اعمال شب نیمه
شعبان در مفاتیح الجنان مذکور شد.
و چون از دو رکعت شَفْع فارغ شد برمى‌خیزد به جهت یک رکعت وَتر و مى‌خواند در آن
حمد و سوره توحید و یا آنکه مى‌خواند بعد از حمد (قُلْ هُو اللّهُ اَحَدٌ) سه
مرتبه، و معوذّتین یعنى (قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ و قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ
الْفَلَقْ)، پس دست بر مى‌دارد براى قنوت و دعا مى‌خواند آنچه بخواهد.
جهت دریافت تصویر با کیفیت روی تصویر کلیک کنید
شیخ طوسى رحمه الله علیه فرموده: دعاهائى که در قنوت نماز وَتر خوانده مى‌شود از
زیادى به شمارش نمى‌آید.
مستحب است که انسان در قنوت نماز وتر گریه کند از خوف خدا و ترس از عقاب خدا، یا
خود را به حال گریه در آورد و دعا کند براى برادران مؤمن، و مستحب است که ذکر شود
چهل نفر، پس بدرستیکه کسیکه دعا کند براى چهل مؤمن دعایش مستجاب مى‌شود انشاء
اللّه تعالى. و دعا کند به آنچه خواسته باشد.
(علامت و نشانه شقاوت و پلیذی انسان آن است که چشمانش از گریستن بخشکد و گریه
نکند. گریه نکردن در اثر سنگدلی و پلیدی دل است و پلیدی و آلودگی دل نشانه زیادی
گناه و معصیت خداست و گناه و معصیت خدا نشانه علاقه و محبت به دنیاست).
شیخ صدوق رحمه الله علیه فرموده که: حضرت رسول خدا (ص) در قنوت وَتر مى‌خواند:
(اَللّهُمَّ اهْدِنى فیمَنْ هَدَیْتَ وَ عافِنى فیمَنْ عافَیْتَ و تَوَلَّنى
فیمَنْ تَوَلَّیْتَ وَ بارِکْ لى فیما اَعْطَیْتَ وَ قِنى شَرَّ ما قَضَیْتَ
فَاِنَّکَ تَقْضى وَ لایُقْضى عَلَیْکَ، سُبْحانَکَ رَبَّ الْبَیْتِ،
اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اِلَیْکَ وَ اُوْمِنُ بِکَ وَ اَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ وَ
لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِکَ یا رَحیمُ).
سزاوار است آنکه هفتاد مرتبه بگوید: (اَسْتَغْفِرُاللّهَ رَبّى وَ اَتُوبُ
اِلَیْهِ).
سزاوار است که دست چپ را به دعا بلند کرده باشد و استغفار را به دست راست بشمارد
روایت شده که حضرت رسول خدا (ص) استغفار مى‌کرد در نماز وَتر هفتاد مرتبه و هفت
مرتبه مى‌گفت: (هذا مَقامُ الْعاَّئِذِ بِکَ مِنَ النّارِ).
روایت شده که حضرت امام زین العابدین (ع) در سحر، در نماز وتر سیصد مرتبه مى‌گفت:
(اَلْعَفْوَ الْعَفْوَ). و بگوید بعد از این:
(رَبِّ اغْفِرْلى وَارْحَمْنى وَ تُبْ عَلَىَّ اِنَّکَ اَنْتَ التَّوّابُ
الْغَفُورُ الرَّحیمُ).
و سزاوار است آنکه طول دهد قنوت را و چون فارغ شد از قنوت به رکوع رود و چون سر از
رکوع برداشت بخواند این دعا را که شیخ در تهذیب از حضرت موسى بن جعفر (ع) نقل
کرده:
(هذا مَقامُ مَنْ حَسَناتُهُ نِعْمَةٌ مِنْکَ وَ شُکْرُهُ ضَعیفٌ وَ ذَنْبُهُ
عَظیمٌ وَ لَیْسَ لِذلِکَ اِلاّ رِفْقُکَ وَ رَحْمَتُکَ فَاِنَّکَ قُلْتَ فى
کِتابِکَ الْمُنْزَلِ عَلى نَبِیِّکَ الْمُرْسَلِ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
کانُوا قَلیلاً مِنَ اللَّیْلَ ما یَهْجَعُونَ وَ بِالاَْسْحارِهُمْ
یَسْتَغْفِرُوْنَ طالَ هُجُوعى وَ قَلَّ قِیامى وَ هذَا السَّحَرُ وَ اَنَا
اَسْتَغْفِرُکَ لِذُنُوبى اِسْتِغْفارَ مَنْ لا یَجِدُ لِنَفْسِه ضَرّا وَ لا
نَفْعاً وَ لا مَوْتاً وَ لاحَیوةً وَ لا نُشُوْراً).
پس به سجده رود و نماز را تمام کند و بعد از سلام تسبیح حضرت زهرا علیها السلام
بخواند، پس بگوید:
(اَلْحَمْدُ لِرَبِّ الصَّباحِ اَلْحَمْدُ لِفالِقِ الاِْصْباحِ).
و بگوید سه مرتبه:
(سُبْحانَ رَبِّىَ الْمَلِکَ الْقُدُّوْسِ الْعَزیزِ الْحَکیمِ).
پس بگوید:
(یا حَىُّ یا قَیُّومُ یا بَرُّ یا رَحیمُ یا غَنىُّ یا کَریمُ ارْزُقْنى مِنَ
التِّجارَةِ اَعْظَمَها فَضْلاً وَ اَوْسَعَها رِزْقاً وَ خَیْرَها لى عاقِبَةً
فَاِنَّهُ لا خَیْرَ فیما لا عاقِبَةَ لَهُ).
پس به سجده رود و بگوید پنج مرتبه: (سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ
وَالرُّوْحِ). پس بنشیند و بخواند آیه الکرسى را، دوباره به سجده رود و ذکر سابق
را پنج مرتبه بخواند.
(إ نَّ رَبَّکَ یَعْلَمُ تقُوم أ دنى من ثُلْثَىِ اللَّیْلِ وَ نِصْفَهُ و
ثُلُثَهُ وَ طائِفَةٌ مَّنَ الَّذِینَ مَعَکَ).
(اى پیامبر!) پروردگارت مى‌داند که تو و گروهى از آنها که با تو هستند نزدیک دو
سوّم شب یا نصف یا ثلث آن را به پا مى‌خیزند.
- تذکر (اول): بعد از فراغ از
نماز شَفْعْ خواندن دعاى «الهى تعرض لک فى هذا اللیل المتعرضون...» مستحب است که
برای دیدن این دعا به کتاب مفاتیح در اعمال شب نیمه شعبان مراجعه کنید.
- تذکر (دوم): در نماز وَتر، مستحب است قنوت آن را طول داد و براى چهل مؤمن
دعا کرد و هفتاد مرتبه استغفار نمود و سیصد مرتبه اُْلعَفو گفت و هفت مرتبه هذا
مقام العائذ بک من النار ناگفته نماند، اینها تمام استحباب در استحباب است. یعنى
اگر خوانده نشود هیچ اشکالى ندارد و ثواب نماز شب را داریم. حتى اگر یازده رکعت
بدون سوره و حتى نشسته بخوانید ثواب نماز شب را مى‌برید.
- تذکر (سوم): بهتر این است که قنوت نماز وَتر را به این ترتیب بجا بیآورید:
1- دعای فرج آقا امام زمان (ع) که این دعا است:
(لااله‌الله الحلیم الکریم لااله‌الاالله العلی العظیم سبحان الله رب السموات
السبع و سبحان الله رب الارضین السبع و ما فیهن و ما بینهن و رب العرش العظیم و
سلام علی المرسلین).
2- هفت مرتبه بگوید: (استغفر الله الذی لااله‌الا هو الحی القیوم ذوالجلال و
الاکرام من جمیع ظلمی و جرمی و اسرافی علی نفسی و اتوب الیه).
بعد از آن 70 مرتبه بگوید:
(استغفر الله ربی و اتوب الیه).
پس از آن 300 مرتبه بگوید:
(العفو).
سپس برای چهل مؤمن دعا کند (به زبان
غیر عربی هم اشکال ندارد، مثلاً بگوید: خداوندا! فلانی را بیامرز).
از آن پس برای خود و پدر و مادر خود دعا کند و در خاتمه قنوت 7 مرتبه بگوید: (هذا
مقامُ الغائذِ بکَ مِنَ النارِ).
3- بخوانید بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شَفْع و بعد از دعاهاى وَتر دعاهایى را
که شیخ و سید نقل کرده‌اند سیزدهم بجا آورد سجده‌ها و دعاهایى را که از رسول خدا
(ص) روایت شده از جمله روایتى است که شیخ از حماد بن عیسى از ابان بن تغلب روایت
کرده که گفت حضرت صادق (ع) فرمودند: شب نیمه شعبانى داخل شد و بود رسول خدا (ص) در
آن شب نزد عایشه همین که نصف شب شد برخاست رسول خدا (ص) از رختخواب خود براى عبادت
پس چون بیدار شد عایشه یافت که پیغمبر (ص) بیرون رفته از رختخواب او و داخل شد بر
او آنچه که فرو مى‌گیرد زنها را یعنى غیرت و گمان کرد که آن حضرت رفته پیش بعض
زنهاى خود پس برخاست و پیچید بر خود شمله یعنى چادر خود را و قسم به خدا که شمله
او از ابریشم و کتان و پنبه نبود و لکن تار آن مو و پود آن از کرکهاى شتر بود و
جستجو مى‌کرد رسول خدا (ص) را در حجره‌هاى زنهاى دیگرش حجره به حجره پس در این بین
که در جستجوى آن حضرت بود به ناگاه نظرش افتاد بر رسول خدا (ص) که در سجده است مثل
جامه‌اى که چسبیده شده بر روى زمین پس نزدیک آن حضرت شد شنید که مى‌گوید در سجده
خود: (سَجَدَ لَکَ سَوَادِی وَ خَیَالِی وَ آمَنَ بِکَ فُؤَادِی هَذِهِ یَدَایَ وَ
مَا جَنَیْتُهُ عَلَى نَفْسِی یَا عَظِیمُ [عَظِیما] تُرْجَى [یُرْجَى] لِکُلِّ
عَظِیم اغْفِرْ لِیَ الْعَظِیمَ فَإِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلا
الرَّبُّ الْعَظِیمُ).
پس بلند کرد سر خود را و دوباره برگشت به سجده و شنید عایشه که می‌گوید:
(أَعُوذُ
بِنُورِ وَجْهِکَ الَّذِی أَضَاءَتْ لَهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرَضُونَ وَ
انْکَشَفَتْ لَهُ الظُّلُمَاتُ وَ صَلَحَ عَلَیْهِ أَمْرُ الْأَوَّلِینَ وَ
الآْخِرِینَ مِنْ فُجْأَةِ نَقِمَتِکَ وَ مِنْ تَحْوِیلِ عَافِیَتِکَ وَ مِنْ
زَوَالِ نِعْمَتِکَ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی قَلْبا تَقِیّا نَقِیّا وَ مِنَ
الشِّرْکِ بَرِیئا لا کَافِرا وَ لا شَقِیّا).
پس بر خاک نهاد دو طرف روى خود را و گفت: (عَفَّرْتُ وَجْهِی فِی التُّرَابِ وَ
حُقَّ لِی أَنْ أَسْجُدَ لَکَ).
پس همینکه خواست رسول خدا (ص) برگردد شتافت عایشه به سوى رختخواب خود پس رسول خدا
(ص) آمد به رختخواب او و شنید که نفس بلند مى‌زند فرمود چیست این نفس بلند آیا
ندانسته‌اى که چه شبى است امشب این شب نیمه شعبان است که در آن قسمت مى‌شود روزیها
و در آن نوشته مى‌شود اجلها و در آن نوشته مى‌شود روندگان به حج و بدرستى که خداى
تعالى مى‌آمرزد در این شب از خلق خود بیشتر از عدد موهاى بزهاى قبیله کلب و مى‌فرستد
خداى تعالى ملائکه خود را از جانب آسمان به سوى زمین در مکه.
- تذکر (چهارم): حضرت موسى بن جعفر (ع) بعد از فراغ از نماز شب در حال سجده
میگفت:
(لَکَ الْمَحْمَدَةُ إِنْ أَطَعْتُکَ وَ لَکَ الْحُجَّةُ إِنْ عَصَیْتُکَ لا
صُنْعَ لِى وَ لا لِغَیْرِى فِى إِحْسَانٍ إِلا بِکَ یَا کَائِنُ [کَائِنا] قَبْلَ
کُلِّ شَىْءٍ وَ یَا مُکَوِّنَ کُلِّ شَىْءٍ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَىْءٍ
قَدِیرٌ اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْعَدِیلَةِ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ
مِنْ شَرِّ الْمَرْجِعِ فِى الْقُبُورِ وَ مِنَ النَّدَامَةِ یَوْمَ الْآزِفَةِ
فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَ
عَیْشِى عِیشَةً نَقِیَّةً وَ مِیتَتِى مِیتَةً سَوِیَّةً وَ مُنْقَلَبِى
مُنْقَلَبا کَرِیما غَیْرَ مُخْزٍ وَ لا فَاضِحٍ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ
وَ آلِهِ الْأَئِمَّةِ یَنَابِیعِ الْحِکْمَةِ وَ أُولِى النِّعْمَةِ وَ مَعَادِنِ
الْعِصْمَةِ وَ اعْصِمْنِى بِهِمْ مِنْ کُلِّ سُوءٍ وَ لا تَأْخُذْنِى عَلَى
غِرَّةٍ وَ لا عَلَى غَفْلَةٍ وَ لا تَجْعَلْ عَوَاقِبَ أَعْمَالِى حَسْرَةً وَ
ارْضَ عَنِّى فَإِنَّ مَغْفِرَتَکَ لِلظَّالِمِینَ وَ أَنَا مِنَ الظَّالِمِینَ
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى مَا لا یَضُرُّکَ وَ أَعْطِنِى مَا لا یَنْقُصُکَ
فَإِنَّکَ الْوَسِیعُ رَحْمَتُهُ الْبَدِیعُ حِکْمَتُهُ وَ أَعْطِنِى السَّعَةَ وَ
الدَّعَةَ وَ الْأَمْنَ وَ الصِّحَّةَ وَ الْبُخُوعَ وَ الْقُنُوعَ وَ الشُّکْرَ
وَ الْمُعَافَاةَ وَ التَّقْوَى وَ الصَّبْرَ وَ الصِّدْقَ عَلَیْکَ وَ عَلَى
أَوْلِیَائِکَ وَ الْیُسْرَ وَ الشُّکْرَ وَ اعْمُمْ بِذَلِکَ یَا رَبِّ أَهْلِى
وَ وَلَدِى وَ إِخْوَانِى فِیکَ وَ مَنْ أَحْبَبْتُ وَ أَحَبَّنِى وَ وَلَدْتُ وَ
وَلَدَنِى مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُؤْمِنِینَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ).
ابن اشیم گفته: این دعا بعد از هشت رکعت نماز شب و پیش از نماز وَتر است آنگاه سه
رکعت وتر را بجا میآورى پس چون سلام دادى بگو در حالتى که نشسته باشى:
(الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى لا تَنْفَدُ خَزَائِنُهُ وَ لا یَخَافُ آمِنُهُ رَبِّ
إِنِ ارْتَکَبْتُ الْمَعَاصِىَ فَذَلِکَ ثِقَةٌ [ثِقَةً] مِنِّى بِکَرَمِکَ
إِنَّکَ تَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِکَ وَ تَعْفُو عَنْ سَیِّئَاتِهِمْ وَ
تَغْفِرُ الزَّلَلَ وَ إِنَّکَ [فَإِنَّکَ] مُجِیبٌ لِدَاعِیکَ وَ مِنْهُ قَرِیبٌ
وَ أَنَا تَائِبٌ إِلَیْکَ مِنَ الْخَطَایَا وَ رَاغِبٌ إِلَیْکَ فِى تَوْفِیرِ
حَظِّى مِنَ الْعَطَایَا یَا خَالِقَ الْبَرَایَا یَا مُنْقِذِى مِنْ کُلِّ
شَدِیدَةٍ [شِدَّةٍ] یَا مُجِیرِى مِنْ کُلِّ مَحْذُورٍ وَفِّرْ عَلَىَّ
السُّرُورَ وَ اکْفِنِى شَرَّ عَوَاقِبِ الْأُمُورِ [فَإِنَّکَ] فَأَنْتَ اللَّهُ
عَلَى نَعْمَائِکَ وَ جَزِیلِ عَطَائِکَ مَشْکُورٌ وَ لِکُلِّ خَیْرٍ مَذْخُورٌ ).
و بدانکه علما از براى هر شب این ماه نماز مخصوصى ذکر فرمودهاند مقام را گنجایش
نقل آن نیست.
دعای وسعت رزق در نماز شب
دعایی از امام علیه السلام در سجده نماز شب سوّم از ابوبصیر منقول است که شکایت
کردم بسوى حضرت صادق (ع) از حاجت خود و خواستم از آن حضرت که مرا تعلیم فرماید
دعائى بجهت رزق پس حضرت این دعا را تعلیم من فرمود که از زمانى که من خواندم آن را
دیگر محتاج نشدم فرمود بگو در نماز شب در حال سجده:
(یا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَ یا خَیْرَ مَسْئُولٍ وَ یا)
اى بهترین خوانده شده و اى بهترین درخواست شده و اى
(اَوْسَعَ مَنْ اَعْطى وَ یا خَیْرَ مُرْتَجىً اُرْزُقْنى وَ اَوسِعْ عَلَىَّ مِنْ
رِزْقِکَ وَ)
وسیعتر کسى که عطا کند و اى بهترین مایه امید روزیم ده و فراخ گردان بر من از
روزیت و
(سَبِّبْ لى رِزْقاً مِنْ قِبَلِکَ اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْئٍ قَدیرٌ )
وسیله سازى کن روزیم را از جانب خود که تو بر هر چیز توانایى
دعای دیگر:
این دعا را در سجده آخر رکعت هشتم نافله شب در مصباح ذکر فرموده. دعاء از حضرت
رسول اسلام (ص): روایت شده که حضرت رسول صلى الله علیه و آله این دعا را براى طلب
روزى تعلیم فرمود:
(یا رازِقَ الْمُقِلّینَ وَ یا راحِمَ الْمَساکینَ وَ یا وَلِىَّ الْمُؤْمِنینَ وَ
یا ذَا الْقُوَّةِ)
اى روزى ده نداران و اى مهرورز به مسکینان و اى سرپرست مؤمنان و اى صاحب نیروى
(الْمَتینَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَیْتِهِ وَارْزُقْنى وَ عافِنى وَ
اکْفِنى ما اَهَمَّنى)
محکم درود فرست بر محمّد و خاندانش و روزیم ده و عافیتم ده و کفایتم کن آنچه مهم
است بر من
دعاى
حزین که بعد از نماز شب خوانده مى‌شود:
دعای شریف بعد از نماز شب خوانده مى شود و آن دعاء مطابق آنچه در مصباح متهجّد است
این است:
«اُناجیکَ یا مَوْجُوداً فى کُلِّ مَکانٍ لَعَلَّکَ تَسْمَعُ نِدائى فَقَدْ عَظُمَ
جُرْمى».
(راز گویم با تو اى که هستى در هرجا و مکان تا شاید فریادم را بشنوى چونکه جرم و
گناهم بزرگ)
«وَ قَلَّ حَیآئى مَوْلاىَ یا مَوْلاىَ اَىَّ الاَْهْوالِ اَتَذَکَّرُ وَ اَیَّها
اَنْسى وَ لَوْلَمْ یَکُنْ».
(و شرمم کم است مولایم اى مولایم کدامیک از هراسهایم را یادآورى کنم و کدامیک را
فراموش کنم و اگر نباشد)
«اِلا الْمَوْتُ لَکَفى کَیْفَ وَ ما بَعْدَ الْمَوْتِ اَعْظَمُ وَ اَدْهى
مَوْلاىَ یا مَوْلاىَ حَتّى».
(جز همان مرگ تنها مرا بس است چسان! با اینکه جهان پس از مرگ بزرگتر و سخت تر است
مولاى من اى مولایم تا چه)
«مَتى وَ اِلى مَتى اَقُولُ لَکَ الْعُتْبى مَرَّةً بَعْدَ اُخْرى ثُمَّ لا تَجِدُ
عِنْدى صِدْقاً وَ لا».
(وقت و تا کى بگویم که (من گنهکارم و) تو حق باز خواستم دارى نه یک بار بلکه بارها
ولى باز هم تو راستى و)
«وَفاءً فَیاغَوْثاهُ ثُمَّ واغَوْثاهُ بِکَ یا اَللَّهُ مِنْ هَوىً قَدْ غَلَبَنى
وَ مِنْ عَدُوٍّ قَدِ».
(وفا از من نبینى، پس اى فریاد و باز هم اى فریاد به درگاه تو خدایا از هواى نفسى
که بر من چیره گشته و از دشمنى که)
«اسْتَکْلَبَ عَلَىَّ وَ مِنْ دُنْیا قَدْ تَزَیَّنَتْ لى وَ مِنْ نَفْسٍ
اَمّارَةٍ بِالسُّوءِ اِلاّ ما رَحِمَ».
(بر من حمله ور شده و از دنیایى که خود را برایم آراسته و از نفس فرمانده به بدى
جز آنکه پروردگارم رحم کند)
«رَبّى مَوْلاىَ یا مَوْلاىَ اِنْ کُنْتَ رَحِمْتَ مِثْلى فَارْحَمْنى وَ اِنْ
کُنْتَ قَبِلْتَ».
(مولاى من اى مولایم اگر به کسى چون من رحم کرده‌اى پس به من نیز رحم کن و اگر کسى
را مانند من پذیرفته‌اى)
«مِثْلى فَاقْبَلْنى یا قابِلَ السَحَّرَةِ اقْبَلْنى یا مَنْ لَمْ اَزَلْ
اَتَعَّرَفُ مِنْهُ الْحُسْنى یا».
(مرا هم بپذیر اى پذیرنده ساحران (فرعون) مرا هم بپذیر اى که تا بوده از او نیکى
دیده‌ام اى)
«مَنْ یُغَذّینى باِلنِّعَمِ صَباحاً وَ مَسآءً اِرْحَمْنى یَوْمَ اتیکَ فَرْدَا
شاخِصا اِلَیْکَ».
(که غذایم دادى به نعمتهاى خود در هر صبح و شام رحم کن به من روزى که به نزدت آیم
تنها در حالى که بلند کرده‌ام)
«بَصَرى مُقَلِّداً عَمَلى قَدْ تَبَرَّءَ جَمیعُ الْخَلْقِ مِنّى نَعَمْ وَ اَبى
وَ اُمّى وَ مَنْ کانَ لَهُ».
(بدرگاهت دیده‌ام را و نامه عملم به گردنم افتاده و همه مردم از من بیزارى جویند
حتى پدر و مادرم و حتى کسى که رنج و)
«کَدّى وَ سَعْیى فَاِنْ لَمْ تَرْحَمْنى فَمَنْ یَرْحَمُنى وَ مَنْ یُونِسُ فِى
الْقَبْرِ وَحْشَتى».
(تلاشم براى او بوده پس اگر تو نیز به من رحم نکنى پس چه کسى به من رحم کند و کیست
که مونس وحشت قبرم باشد)
«وَ مَنْ یُنْطِقُ لِسانى اِذا خَلَوْتُ بِعَمَلى وَ سآئَلْتَنى عَمّا اَنْتَ
اَعْلَمُ بِهِ مِنّى فَاِنْ».
و کیست که زبانم را گویا کند آنگاه که با عملم خلوت کنم و بپرسى از من آنچه تو
بدان داناترى از خودم پس اگر)
«قُلْتُ نَعَمْ فَاَیْنَ الْمَهْرَبُ مِنْ عَدْلِکَ وَ اِنْ قُلْتُ لَمْ اَفْعَلْ
قُلْتَ اَلَمْ اَکُنِ الشّاهِدَ».
(بگویم آرى کجا از عدل تو گریز گاهى است و اگر بگویم نکردم جواب دهى آیا من گواه
تو نیستم)
«عَلَیْکَ فَعَفوَکَ عَفْوَکَ یا مَوْلاىَ قَبْلَ سَرابیلِ الْقَطِرانِ عَفْوَکَ
عَفْوَکَ یا مَوْلاىَ»
(پس گذشتت را گذشتت را خواهانم اى مولایم پیش از پوشیدن پیراهن آتش زا گذشتت گذشتت
را خواهم اى مولاى من)
«قَبْلَ جَهَنَّمَ وَالنّیرانِ عَفْوَکَ عَفْوَکَ یا مَوْلاىَ قَبْلَ اَنْ تُغَلَّ
الاَْیْدى اِلَى الاَْعْناقِ».
(پیش از گرفتار شدن جهنم و آتش سوزان گذشتت گذشتت را خواهم اى مولاى من پیش از
آنکه دستها به گردنها با زنجیر بسته شود)
«یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَ خَیْرَ الْغافِرینَ».
(اى مهربانترین مهربانان و بهترین آمرزندگان).
